Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren

Het  Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren is een bijzondere streek in het zuiden van Belgisch Limburg. Een glooiend landschap met beekvalleien, akkers met intensieve landbouw, holle wegen, weiden met hoogstamboomgaarden, prachtige kastelen en vierkanshoeves, … De natuurwaarde is er vaak terug te vinden in de kleine landschapselementen. Zo zijn ook de knotbomen van enorm belang. Vooral oude knoestige knotbomen hebben een grote (natuur)waarde. Ze zijn ook al eeuwenlang een vertrouwd beeld in ons cultuurlandschap. 

Als organisatie “Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren vzw”, vertegenwoordigen we met trots deze regio. We zetten sterk in op het behoud van het landschap en het erfgoed, de ontwikkeling van meer natuurwaarde, de vergroting van het draagvlak voor natuur- en landschap, … 

Knotbomen staan van oudsher vaak op strategische (kruis)punten, bij kapellen, op perceelsgrenzen, … Of doen dienst als natuurlijke versteviging van slootkanten. Vroeger werden de bomen voornamelijk geknot voor de houtopbrengst, de tenen werden gebruikt voor het vlechten van manden, matten en afsluitingen, de (dikkere) essentakken voor bezemstelen en palen, … voornamelijk functioneel dus.

Vandaag is de natuurwaarde minstens zo belangrijk en het behoud van de boom een doel op zich. Knotbomen geven namelijk mee structuur aan het landschap, zijn een oriëntatiepunt voor vleermuizen, een vlucht- en broedplaats voor tal van plant- en diersoorten, … 

Om het uitscheuren van takken te voorkomen, moeten knotbomen regelmatig geknot worden. 

Heb je een knotboom of houtkant die dringend aan onderhoud toe is? Meld je dan nu aan via de site en wij gaan op zoek naar vrijwilligers die jouw boom of houtkant willen knotten. 

Het knotten van bomen is een terugkerend karwei. Daar waar de ene blij is dat de boom geknot wordt, is de ander blij dat hij/zij de boom knotten mag en iets met het hout kan doen. Daarom proberen we ‘knotters’ en ‘knotbomen’ aan elkaar te koppelen. 

Ben je een knotter en wil je graag het onderhoud van enkele bomen op je nemen of ben je op zoek naar hout? Meld je dan aan als ‘knotter’ en wij proberen een ‘match’ voor je te vinden. 

Elk knotteam bestaat minimaal uit twee personen: een ‘hoofdknotter’ en een ‘helper’. 

• De ‘hoofdknotter’ heeft voldoende kennis om bomen te knotten èn voldoende ervaring om met een kettingzaag aan de slag te gaan. Het volgen van cursussen hieromtrent is een must.
• ‘Helpers’ volgen minimaal de algemene cursus ‘knotten van bomen’. 
• Op het aanmeldformulier kun je je ervaring, kwaliteiten, ambitie, … aangeven; zowel ‘hoofdknotters’ als ‘helpers’!
• Het dragen van veiligheidskledij is verplicht. 
• De bomen dienen duurzaam beheerd te worden; het voortbestaan van de boom is steeds de prioriteit. 
• Uit veiligheidsoverwegingen moeten knotters telkens minimaal met twee personen zijn (of meer) = knotteam.
• Het knotten gebeurt in de winterperiode en onder geschikte weersomstandigheden, tussen november en maart. 
• De boom werd minimaal 5 jaar geleden geknot.

• Je registreert je als ‘ik ben een knotter/helper’ of ‘ik bied mijn hout aan’ en vult de nodige gegevens in. 
• Wij proberen een passende match voor je te zoeken en toen ‘toewijzingen’. 
• De juiste afspraken tussen ‘knotteam’ en ‘eigenaar’ worden verder onderling gemaakt. Bvb. al dan niet opruimen van klein takkenhout, … Uiteraard dienen gemaakte afspraken nagekomen te worden.

• Bij de toewijzing van een opdracht zal gekeken worden naar:
  • Aard van de werken (moeilijkheidsgraad, …) en de ervaring van het knotteam. 
  • Afstand tussen de woonplaats van het knotteam en de knotlocatie.

Bij deelname aan dit project verbindt de deelnemer zich tot volgende voorwaarden:

1. Elke deelnemer van deze actie handelt in eigen naam en voor eigen rekening.
2. Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren vzw als (mede-)aanbieder van het platform "www.goedgeknot.be", noch de eigenaar van de percelen waar werken plaatsvinden, kunnen aansprakelijk gesteld worden voor gebeurlijke ongevallen. Er kan geen verhaal uitgeoefend worden ten aanzien van het Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren vzw of de eigenaar, noch voor materiële schade, noch voor lichamelijke schade.
3. De knotter beheert enkel de door de eigenaar aangeduide bomen/hakhoutstoven.
4. De knotter beheert enkel op tijdstippen, op voorhand overeengekomen met de houtaanbieder.
5. De houtaanbieder kan de knotter ten allen tijde verzoeken de werkzaamheden te staken. De knotter dient hier onmiddelijk gevolg aan te geven.
6. De knotter voert de beheerwerken uit met het correcte materiaal en heeft kennis van de technieken om de opdracht tot een goed einde te brengen.
7. Knotters kunnen een gratis verzekering afsluiten via vzw Vlaams Steunpunt Vrijwilligerswerk: https://www.vlaanderenvrijwilligt.be/gratis-vrijwilligersverzekering/. De aanvraag kan digitaal gebeuren. Als ‘hoofdknotter’ vraag je een erkenningsnummer aan voor je knotteam. Voor aanvang van de werken meldt je dan nog eens de activiteit aan. 

Het Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren vzw organiseert regelmatig cursussen. Kijk voor eerstkomend vormingsaanbod op www.rlhv.be of stuur een mailtje naar info@rlhv.be. 

Om als ‘hoofdknotter’ aan de slag te gaan is het volgen van volgende opleiding vereist: 

• Knotten van bomen
• Gebruik van de kettingzaag (i.s.m. Inverde): ECS1 en ECS2

Om als ‘helper’ aan de slag te gaan is het volgen van volgende opleiding vereist:

• Algemene theoriecursus 'knotten van bomen'

De deelnemers ontvangen een deelnemersattest na het volgen van de cursussen. 

Wie een relevant getuigschrift kan voorleggen van Inverde, Bosgroep, INBO, PCLT, etc. is vrijgesteld van de opleiding.