Regionaal Landschap Schelde-Durme

In de valleien van Schelde, Durme en Dender zijn knotbomen alomtegenwoordig. Knotwilgen, knotpopulieren en knotelzen vinden we veel langs waterlopen, maar ook rond weiden en akkers op iets hoger gelegen gronden komen ze nog veel voor.

Onze streek kent ook veel houtkanten. We zien vooral veel smalle houtkanten van zwarte els (“elzenkantjes”) maar ook wat bredere, soortenrijke houtkanten met hier en daar een overstaande boom zoals een opgaande zomereik, vaak overgebleven of aangeplant bij een ruilverkaveling.

Oude hakhoutbosjes vinden we in onze regio veelal in de buurt van historische nederzettingen. Vaak heeft de mens er de toegankelijkheid en de houtproductie verbeterd door ingrepen in de waterhuishouding, b.v. met een systeem van grachten en rabatten.

Wil je meer weten over Regionaal Landschap Schelde-Durme? Kom ons dan hier ontdekken!

Werking van de knotteams 

Als aan de voorwaarden voldaan is, verdeelt RLSD de geschikte aanvragen van houtaanbieders onder de knotteams uit onze regio. Voor de verdeling van het knotwerk onder de knotteams houden we rekening met:

• Afstand tussen locatie van de knotbomen en de woonplaats van de knotter(s)
• Risico’s van specifieke knotwerken en de ervaring van de knotteams
• Een ‘billijke’ verdeling van het werk en hout onder de kandidaat-knotters. Gemiddeld kunnen we elk knotteam om de 2 jaar werk en hout bezorgen. Het komt echter voor dat vraag en aanbod van werk en hout niet in evenwicht zijn in een aantal gemeenten.

Houtaanbieder en knotter spreken af wanneer er geknot wordt, welke toegang tot het terrein gebruikt wordt en waar de takkenhopen voor het snoeihout komen.

Het principe is dat de vrijwillige knotters in ruil voor hun gratis diensten alles wat zij als brandhout beschouwen kunnen meenemen. De knotters helpen ook bij het stapelen van het fijnste hout op vooraf afgesproken locaties. De houtaanbieder staat dan in voor de verwerking van de fijnste takken (in een takkenril, een vlechtwand, of desnoods in de hakselaar…).

Voor de veiligheid en de verzekering is het vereist dat elk team uit minstens 2 personen bestaat. Ook voor de verdeling van het werk is het handig als je met minstens 2 of 3 personen bent. Eén persoon kan als ‘hoogtewerker’ in de knotboom de takken afzagen. Een tweede persoon kan op de grond de lange takken verder afkorten en onttakken. Nog een ander teamlid kan ondertussen het brandhout en het fijnste hout afvoeren.

De meeste knotters werken in een team met vrienden en/of familieleden. Als je nog geen knotteam hebt, kan RLSD je in contact brengen met andere kandidaat-knotters om mee samen te werken. 

RLSD organiseert jaarlijks een ontmoetingsmoment voor alle knotters. Tijdens zo’n bijeenkomst wordt er kennis uitgewisseld over technieken en materiaal, worden de knotteams op de hoogte gebracht van belangrijke nieuwigheden en kunnen vrijwilligers met elkaar kennismaken.

Opleiding tot knotter / houtzoeker

Knotten is een risicovolle activiteit. Daarom vragen we dat alle knotters grondig voorbereid en opgeleid zijn. Indien je graag als knotter aan de slag wil gaan, dien je zelf in het bezit te zijn van het nodige gereedschap, materieel en veiligheidskledij om de werken veilig te kunnen uitvoeren. Maar er is ook veel kennis en praktijkervaring vereist.

Wie een getuigschrift kan voorleggen van Inverde, Bosgroep, etc. van een opleiding ‘knotten’ of ‘veilig werken met een kettingzaag’ heeft vaak al voldoende technische ‘bagage’ om aan de slag te gaan.

Voor nieuwe (kandidaat-) knotters organiseert RLSD jaarlijks 1 of 2 cursussen ‘Veilig werken met de kettingzaag’ met bijzondere aandacht voor knotbomen. In één cursusdag komen zowel de theorie als de praktijk aan bod.

De cursussen organiseren we in nieuwe gemeenten die toetreden tot RLSD, of anders zoveel mogelijk in het centrum van het RLSD werkingsgebied om deelname voor iedereen bereikbaar te maken.

Deze winter organiseert RLSD twee gratis cursussen in Bornem en in Laarne:

• Zaterdag 30 november 2019 in Bornem 
• Zaterdag 7 december 2019 in Laarne

Inschrijven hiervoor kan helaas niet meer, beide cursussen zijn volzet. 

Meer praktische info volgt na inschrijving.

Verzekering  

De knotters zijn verzekerd voor lichamelijke ongevallen via de vrijwilligersverzekering van RLSD. Opgelet: breng bij een ongeval RLSD altijd de eerstvolgende werkdag op de hoogte! Materiële schade veroorzaakt bij de werkzaamheden is altijd ten laste van de houtzoeker. Voor de veiligheid en de verzekering is het vereist dat elk team uit minstens 2 personen bestaat. Helaas gebeuren er nog elke winter ongevallen tijdens het knotten, ook bij ervaren knotters. Mocht er zich ondanks alle voorzorgen toch een ongeval voordoen, dan kan de andere persoon de hulpdiensten contacteren.