Preventie en veiligheid

Zowel knotters als eigenaars kunnen ervoor zorgen dat knotten steeds op een veilige manier gebeurt. Op deze pagina geven we enkele tips.

Tips voor knotters

Voorbereiding

Een goede voorbereiding is het halve werk. 

Op het terrein

  • Werk steeds in teams van minstens 2 knotters. Bij voorkeur ga je steeds met 3 of meer op pad.
  • Zorg dat je uitgeslapen en fit aan de werken begint. Drugs en alcohol zijn uit den boze.
  • Maak steeds een risicoanalyse van de opdracht: is deze omgeving veilig voor de werken? Download hier het algemeen last minute risicoanalyseformulier 
    • De last minute risicoanalyse doe je altijd vooraleer je werken aanvat. Je kijkt na of je over de geschikte materialen beschikt, de juiste persoonlijke beschermingmiddelen draagt, een veilige werkzone hebt ... Vergeet zeker ook niet om een noodprocedure te voorzien mocht het toch mislopen.

Nuttige telefoonnummers

Bewaar op voorhand al enkele noodnummers in jouw telefoon zodat je deze snel kan inzetten indien nodig:

  • 112 voor dringende hulp
  • Het nummer van de contactpersoon bij jouw Regionaal Landschap.
  • Het nummer van de politiezone uit jouw regio
  • Overweeg het installeren van de gratis 112 app zodat je snel met de juiste hulpdienst in contact kan staan en je locatie kan delen.

School je regelmatig bij

  • Een ongeval kondigt zich nooit aan, een basiskennis rond EHBO is dan ook belangrijk. Zorg ervoor dat minstens 2 personen uit je knotteam eerste hulp bij ongevallen kunnen toepassen. Regionaal Landschap Schelde-Durme voorziet jaarlijks een EHBO-cursus waaraan je gratis kan deelnemen. We vragen aan onze knotters om deze cursus minstens 1 keer per 3 jaar te volgen.
  • De Regionale Landschappen organiseren jaarlijks 1of meerdere knotcursussen. Zelfs als ervaren knotter kan het nuttig zijn om na enkele jaren knotten toch nog eens deel te nemen aan een knotcursus. Schrijf je in op de nieuwsbrief van jouw Regionaal Landschap om op de hoogte te blijven van toekomstige cursussen. 
  • Andere aanbieders bieden ook interessante cursussen aan, zoals Inverde.

Verzekeringen

Zorg ervoor dat je goed nakijkt of je in orde bent met onderstaande verzekeringen: 

  • Verzekeringscontract via jouw Regionaal Landschap
  • Burgerlijke aansprakelijkheid (in geval van materiele schade)
  • Hospitalisatieverzekeringen

Materiaal

Werkmateriaal

  • Handzaag*
  • Kettingzaag* (voor de klimmer kan een tophendel handig zijn/niet te groot)
  • Bio-olie*
  • Kapmes*
  • Sappie (pikhaak)

Ander materiaal

  • EHBO-kit* (met aangepaste inhoud naargelang de werken, bv met traumaband)
  • Ladder*
  • Positioneringsgordel met leeflijn
  • Treklijn
  • Stokzaag

* = essentieel en verplicht materiaal

Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM's)

Ga je aan de slag met een kettingzaag? Zorg er voor dat je steeds de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen (pbm's) en andere hulpmiddelen bij hebt.

  • Helm

De helm is bedoeld om je hoofd te beschermen en vallende en wegzwiepende takken op te vangen.

  • Gehoorbescherming

Bescherm je gehoor. Als je lange tijd aan lawaai blootgesteld wordt treedt er gehoorverlies op. Er kan dus blijvende gehoorschade ontstaan. Als je weet dat een kettingzaag tussen de 105 en 115 dB produceert en dat je meestal toch voor een paar uren aan de slag gaat dan is gehoorbescherming absoluut noodzakelijk. De bescherming moet 20 dB bedragen en hangt bij voorkeur aan je helm vast. 

  • Rastervizier

Bij alle machines waar er een gevaar is op rondvliegend materiaal is het dragen van oog- en gelaatsbescherming aangeraden. Ook dit vormt best met je helm één geheel.

  • Handschoenen

Handschoenen beschermen je handen tegen vuil, wegvliegende voorwerpen, tegen de koude in de winter, ... Handschoenen in leder geven extra bescherming tegen trillingen van de machine. Om een veilige bediening van de machine toe te laten moeten ze perfect passen en voldoende voeling toelaten met de bedieningsfuncties van de machine. Er bestaan aangepaste handschoenen die zaagbescherming bieden tegen verwondingen van de ketting.

  • Zaagbeveiligde schoenen

Schoeisel aangepast aan het werken met de kettingzaag hebben niet enkel een zwaar profiel op de zool en een stalen tip, maar zijn ook in staat een draaiende ketting te stoppen. Bij het gebruik van de kettingzaag moeten de veiligheidsschoenen minimaal 18 cm hoog zijn. Zaagbeveiligde laarzen zijn een alternatief voor grondwerken, maar hier kan je niet mee veilig in de knotboom staan.

  • Zaagbeveiligde broek

Een zaagbeveiligde broek moet de gebruiker van de kettingzaag beschermen tegen snijwonden veroorzaakt door een draaiende ketting. De zaagbescherming bestaat uit een voering van verschillende lagen lange vezels. Wanneer de draaiende ketting van de motorzaag in de zaagbroek snijdt neemt hij een deel van de vezels mee. Als deze vezels aan het tandwiel of neustandwiel komen zal de ketting ogenblikkelijk stilstaan. De broek is het belangrijkste PBM onderdeel dat gedragen moet worden tijdens het werken met de kettingzaag. 

  • Veilgheidsbril

Een veiligheidsdbril beschermt je ogen bij werkzaamheden waarbij steentjes, stukjes metaal en ander vreemd materiaal loskomt en in de richting van je ogen geslingerd kan worden. Een goede oogbescherming beschermt niet enkel frontaal je ogen maar geeft ook zijdelings de nodige bescherming.

Veilig aan de slag

We geven graag nog enkele tips hoe je veilig aan de slag kan.

Veilig werken met een kettingzaag

Hoe maak je een risicoanalyse?

Verantwoord stoken

Wil je hout stoken, doe dat dan verantwoord. Hoeveel schadelijke stoffen er vrijkomen, hangt sterk af van de manier waarop je stookt, het gebruikte hout en het verbrandingstoestel dat je gebruikt. Ook het weer, de luchttoevoer en de wijze van vuur aanmaken zijn belangrijke factoren.

Na al het labeur zal je je nog enkele keren moeten ‘warm maken’ alvorens je het hout in de houtkachel kan steken: verzagen, klieven, stapelen,… In de juiste omstandigheden is je hout voldoende droog na 2 jaar voor een volledige verbranding.

Hier vind je meer tips en weetjes:

 

Wanneer er hoge fijnstofconcentraties gemeten worden, roept de Vlaamse overheid de bevolking op om enkele dagen geen hout te stoken in haarden of kachels. Houtverbranding beperken op die dagen heeft een belangrijke positieve impact op de gezondheid. Kijk hier voor meer stookadvies.

Tips voor eigenaars

  • Het fijne hout is steeds de verantwoordelijkheid van de eigenaar. Maak met de knotters goede afspraken waar het hout netjes gestapeld kan worden.
  • Zorg dat het terrein toegankelijk is en vrij van obstakels.
  • Zorg dat paaltjes die in de weg kunnen staan zijn verwijderd
  • Er mag geen prikkeldraad in de buurt van de knotwerken zijn.
  • Knotten op kletsnatte grond kan niet.